Carillons

Een carillon (ook wel beiaard of klokkenspel genoemd) bestaat uit een reeks klokken, die zo gestemd zijn dat je er een melodie op kunt spelen. Klokken worden uit brons gegoten. Sinds het begin van de zestiende eeuw worden er carillons gemaakt. Ze zijn opgehangen in kerktorens en stadhuistorens, vooral in Nederland en in België.

In een hoge toren wordt bij voorkeur een carillon met zware klokken gehangen, in een laag torentje een licht carillon. Het Woerdense carillon zit er tussenin met 48 klokken waarvan de zwaarste ongeveer 1000 kg weegt.

Een carillon wordt met handen en voeten bespeeld, maar het kan ook automatisch. Elke klok van het carillon heeft een klepel en een hamer. De klepels zijn door metalen draden verbonden met de toetsen van het "stokkenklavier". De kracht van de aanslag bepaalt de sterkte van de klank, zodat de beiaardier in allerlei dynamische schakeringen kan spelen. De hamers, aan de buitenkant van de klok, zijn voor het automatische spel. Bij oude carillons worden ze bediend door een "speeltrommel", maar het carillon in Woerden heeft elektromagnetische hamers, die worden bestuurd door een computer. De beiaardier zorgt dan voor de programmering van de computer.

In Nederland zijn ongeveer 190 carillons die worden bespeeld door zo’n 40 beiaardiers. Dit zijn vakmusici die vaak in dienst zijn van een gemeente als stadsbeiaardier.

Het carillon in Woerden

De Petrustoren werd gebouwd rond 1380. Vanouds moeten er al klokken in gehangen hebben. In 1557 kwam er een klein carillon, dat in 1561 nog eens met 4 klokken werd uitgebreid. De klokken kwamen te hangen in een uitbouw aan de oostkant van de toren.
In 1672 brandde de torenspits af en smolten de klokken. Uit de restanten, met een  mooi woord "klokspijs" genoemd, goot Pieter Hemony in 1675 een luidklok.
In 1700 kreeg de toren weer een nieuwe spits.
Maar pas in 1964 kwam er weer een carillon met 37 klokken, gegoten door Eijsbouts in Asten. Tien jaar later kwamen er nog eens negen klokken bij. Met de oude Hemony-klok uit 1675, die als laagste toon in het carillon werd opgenomen, ontstond een carillon met 47 klokken. 
Op 30 maart 2015 is de 48e klok toegevoegd, een Es-klok. Deze 550 kilo zware bronzen klok is eveneens gegoten door Koninklijke Eijsbouts in Asten.

Adres van de Petrustoren:
Kerkplein 5b Woerden 

De nieuwe Es-klok

Volg ons ook op Twitter   en Facebook